PROGRAM 

WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY

NA ROK SZKOLNY 2024/2025

 

 SALEZJAŃSKIEGO ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH W ZABRZU

Zabrze, wrzesień 2024

 

Podstawa prawna:

1. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. –Prawo oświatowe (Dz.U. z 2018r. poz. 996 z późniejszymi zmianami).

2. Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. poz. 487, z 2017 r. poz. 2245, 2439, z 2018 r. poz. 310, 650). 

3. Ustawa z 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz.U. z 2018r. poz. 1030).

4. Ustawa z 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2018r. poz. 1446).

5. Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.

6. Obwieszczenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 lipca 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad organizacji

i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

7. Obwieszczenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 4 września 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu

w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.

8. Obwieszczenie MEN z dnia 9 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym

9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.

10. Rozporządzenie Ministra edukacji i nauki z dnia 6 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów
    z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.

11. Priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolny 2024/2025.

12. Statut Salezjańskiej Publicznej Szkoły Podstawowej w Zabrzu.

13. Statut Publicznego Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Salezjańskiego w Zabrzu.

Preambuła

Szkolny program wychowawczo-profilaktyczny realizowany w Salezjańskim Zespole Szkół Publicznych w Zabrzu opiera się na hierarchii wartości przyjętej przez radę pedagogiczną, radę rodziców i samorząd uczniowski, wynikających z przyjętej w szkole koncepcji pracy. Treści szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego są spójne ze statutem szkoły i wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Istotą działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły jest współpraca całej społeczności szkolnej oparta na założeniu, że wychowanie jest zadaniem realizowanym w rodzinie i w szkole, która w swojej działalności musi uwzględniać zarówno wolę rodziców, jak i priorytety edukacyjne państwa. Rolą szkoły, oprócz jej funkcji dydaktycznej, jest dbałość o wszechstronny rozwój każdego z uczniów oraz wspomaganie wychowawczej funkcji rodziny. Wychowanie rozumiane jest jako wspieranie uczniów w rozwoju ku pełnej dojrzałości
w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej. Proces wychowania jest wzmacniany i uzupełniany poprzez działania z zakresu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży.

 

Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły tworzy spójną całość ze szkolnym zestawem programów nauczania i uwzględnia wymagania opisane w podstawie programowej.

Szkolny program wychowawczo-profilaktyczny określa sposób realizacji celów kształcenia oraz zadań wychowawczych zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, uwzględniając kierunki i formy oddziaływań wychowawczych, których uzupełnieniem są działania profilaktyczne skierowane do uczniów, rodziców i nauczycieli.

Program wychowawczo-profilaktyczny został opracowany na podstawie ewaluacji poprzedniego programu wychowawczo-profilaktycznego, z uwzględnieniem:

• wyników diagnozy czynników chroniących i ryzyka

• obserwacji zachowań uczniów

• analizy dokumentacji szkolnej

• wywiadów przeprowadzonych przez szkolnych specjalistów oraz nauczycieli

• wyników nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora,

• wniosków i analiz (np. wnioski z pracy zespołów zadaniowych, zespołów przedmiotowych, zespołów wychowawczych itp.),

• innych dokumentów i spostrzeżeń ważnych dla szkoły (np. koncepcja funkcjonowania i rozwoju szkoły opracowana przez dyrektora, uwagi, spostrzeżenia, wnioski nauczycieli, uczniów, rodziców).

 

Podstawowym celem realizacji szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego jest wspieranie dzieci i młodzieży w rozwoju oraz zapobieganie zachowaniom problemowym i ryzykownym. Ważnym elementem realizacji programu jest kultywowanie katolickiej tradycji
i ceremoniału szkoły.

Podstawowe zasady realizacji szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego obejmują:

• powszechną znajomość założeń programu – przez uczniów, rodziców i wszystkich pracowników szkoły,

• zaangażowanie wszystkich podmiotów szkolnej społeczności i współpracę w realizacji zadań określonych w programie,

• respektowanie praw wszystkich członków szkolnej społeczności oraz kompetencji organów szkoły (dyrektor, rada rodziców, samorząd uczniowski),

• współdziałanie ze środowiskiem zewnętrznym szkoły (np. udział organizacji i stowarzyszeń wspierających działalność wychowawczą i profilaktyczną szkoły),

• współodpowiedzialność za efekty realizacji programu,

• współdziałanie w zakresie Systemu Wychowawczego Św. Jana Bosko.

 

I. Misja szkoły

„Wychowywać dobrych chrześcijan i uczciwych obywateli”

(św. Jan Bosko)

 

Bezpośrednia treść, jaka wynika ze słów Księdza Bosko, to akceptacja wszystkiego, co jest całkowicie ludzkie. Dążenie, aby stać się uczciwym obywatelem i dobrym chrześcijaninem to podkreślenie godności ludzkiej.

 

Naszym głównym celem jest pomoc młodemu człowiekowi we wszechstronnym rozwoju jego osobowości z uwzględnieniem indywidualnych zainteresowań i predyspozycji psychofizycznych, aby mógł on odnaleźć swoje miejsce w zmieniającej się rzeczywistości i dokonywać mądrych wyborów w różnych sytuacjach życiowych.

 

Szkoła pragnie pomóc wychowankom w zdobyciu wiedzy i rozwinięciu ich uzdolnień
i zainteresowań tak, aby okres pobytu w szkole był czasem, w którym ujawniać się będą ich możliwości i inicjatywy, umiejętności indywidualnego i zespołowego działania przygotowującego do odpowiedzialnych zadań dorosłego życia.

 

Misją szkoły jest kształcenie i wychowanie w duchu wartości i poczuciu odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata, kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, także przedstawicielami innych kultur. Szkoła zapewnia pomoc we wszechstronnym rozwoju uczniów w wymiarze intelektualnym, psychicznym i społecznym, zapewnia pomoc psychologiczną i pedagogiczną uczniom. Misją szkoły jest uczenie wzajemnego szacunku i uczciwości jako postawy życia w społeczeństwie i w państwie, w duchu przekazu dziedzictwa kulturowego i kształtowania postaw patriotycznych, a także budowanie pozytywnego obrazu szkoły poprzez kultywowanie i tworzenie jej tradycji. Misją szkoły jest także przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych, kształtowanie postawy odpowiedzialności za siebie i innych oraz troska o bezpieczeństwo uczniów, nauczycieli i rodziców.

 

II. Sylwetka absolwenta

 

Dążeniem szkoły tj. Salezjańskiego Zespołu Szkół Publicznych w Zabrzu jest przygotowanie uczniów do efektywnego funkcjonowania w życiu społecznym oraz podejmowania samodzielnych decyzji w poczuciu odpowiedzialności za własny rozwój.

Absolwent Salezjańskiej Publicznej Szkoły Podstawowej im. św. Dominika Savio w Zabrzu:

 

1. Opanował wiedzę i umiejętności na poziomie swoich możliwości;

2. Akceptuje siebie, mając świadomość swoich mocnych i słabych stron;

3. Poszukuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł;

4. Zna języki obce;

5. Potrafi posługiwać się komputerem i świadomie korzystać z Internetu, nie ulegając uzależnieniom;

6. Zna i szanuje język, historię, kulturę oraz tradycję naszego regionu i narodu;

7. Jest aktywny, twórczy i kreatywny, dba o swój wszechstronny rozwój;

8. Umiejętnie dokonuje mądrych wyborów w różnych sytuacjach życiowych;

9. Potrafi radzić sobie z problemami i wie, gdzie szukać pomocy;

10. Przestrzega obowiązujących norm i zasad społecznych;

11. Umiejętnie porozumiewa się z innymi ludźmi i efektywnie współdziała w zespole;

12. Potrafi prezentować własny punkt widzenia, ale jest także otwarty na poglądy innych;

13. Jest wrażliwy na potrzeby i krzywdę innych, udziela im wsparcia i pomocy;

14. Jest tolerancyjny dla odmiennych poglądów, wyznań i kultur;

15. Jest wrażliwy na otaczającą przyrodę i piękno natury, potrafi przeciwdziałać zagrożeniu środowiska;

16. Dba o zdrowie fizyczne i psychiczne, jest wolny od uzależnień.

17. W swoim postępowaniu dąży do prawdy;

18. Jest obowiązkowy i samodzielny;

 

Absolwent Publicznego Liceum Ogólnokształcącego Towarzystwa Salezjańskiego im. św. Dominika Savio:

 

1. Akceptuje siebie, mając świadomość swoich mocnych i słabych stron.

2. Umie rzetelnie pracować, ma szacunek dla pracy, jest zaradny i odpowiedzialny.

3. Ma szerokie zainteresowania i pasje poznawcze, potrafili wiadomości teoretyczne zastosować w praktyce.

4. Zna języki obce i potrafi korzystać z różnego rodzaju źródeł informacji, umie sprostać wyzwaniom współczesnego świata;

5. Zna i szanuje język, historię, kulturę oraz tradycję naszego regionu i narodu;

6. Jest aktywny, twórczy i kreatywny, dba o swój wszechstronny rozwój;

7. Umiejętnie dokonuje mądrych wyborów w różnych sytuacjach życiowych;

8. Potrafi radzić sobie z problemami;

9. Przestrzega obowiązujących norm i zasad społecznych;

10. Umiejętnie porozumiewa się z innymi ludźmi i efektywnie współdziała w zespole;

11. Potrafi prezentować własny punkt widzenia, ale jest także otwarty na poglądy innych;

12. Jest wrażliwy na potrzeby i krzywdę innych, udziela im wsparcia i pomocy;

13. Jest tolerancyjny dla odmiennych poglądów, wyznań i kultur;

14. Jest wrażliwy na otaczającą przyrodę i piękno natury, potrafi przeciwdziałać zagrożeniu środowiska;

15. Dba o zdrowie fizyczne i psychiczne, jest wolny od uzależnień.

16. W przemyślany sposób planuje i kieruje swoją karierą zawodową.

III. Czynniki chroniące i ryzyka

 Na podstawie przeprowadzonej diagnozy czynników chroniących i ryzyka, w społeczności uczniowskiej występują następujące czynniki chroniące:

 

1. Najsilniejszym czynnikiem chroniącym w SP, oraz dość silnym w LO wśród naszej społeczności uczniowskiej są relacje z rodzicami – wysoko oceniane oraz duża ilość czasu spędzana z rodzicami (podczas różnych sytuacji, ale przede wszystkim na rozmowie).

2. Silnym czynnikiem chroniącym wśród uczniów, jest dobry i bardzo dobry kontakt ze swoim rodzeństwem.

3. Czynnikiem chroniącym wśród uczniów szkoły podstawowej jest fakt, że większość uczniów może liczyć na wsparcie i pomoc w przypadku otrzymania złej oceny.

4. Silnym czynnikiem chroniącym jest zaufanie do szkolnych specjalistów i ustalone zasady w szkole, które są respektowane przez większość uczniów.

5. Silnym czynnikiem chroniącym w szkole podstawowej jest wykazywana przez większość uczniów chęć do nauki ze względu na chęć zdobycia dobrego zawodu, oraz przekonanie, że nauka jest ważna. 

6. Czynnikiem chroniącym jest poczucie bezpieczeństwa w szkole u zdecydowanej większości uczniów.

7. Silnym czynnikiem chroniącym jest fakt, że zdecydowana większość uczniów posiada chociaż jednego przyjaciela. Ponadto większość uczniów nie czuje się namawiana do niczego złego przez swoich kolegów, a także deklaruje umiejętność odmawiania.

8. Czynnikiem chroniącym są liczne zainteresowania uczniów i umiejętność gospodarowania czasem wolnym poprzez np. spacery, słuchanie muzyki czy uprawianie sportu. 

9. Czynnikiem chroniącym jest wysoki procent uczniów, którzy nie podjęli dotychczas żadnych zachowań ryzykownych, a także postawa otwartości na problemy innych uczniów.

10. Czynnikiem chroniącym jest bezpieczne środowisko, w którym mieszkają nasi uczniowie.

11. Czynnikiem chroniącym jest fakt, że zdecydowana większość uczniów deklaruje udział
    w działaniach organizowanych na terenie szkoły (konkursy, SALOS, kółka zainteresowań, Oratorium, akademie, samorząd szkolny). 

Na podstawie przeprowadzonej diagnozy czynników chroniących i ryzyka, w społeczności uczniowskiej występują następujące czynniki ryzyka:

 

1. Czynnikiem ryzyka jest zamknięcie się części uczniów na szczere rozmowy
   z rodzicami, nauczycielami i szkolnymi specjalistami.

2. Czynnikiem ryzyka są słabo rozwinięte umiejętności regulacji emocji. Duża część uczniów tłumi emocje, nie próbuje ich rozładowywać, a wybierane zdrowe sposoby rozładowywania emocji są mało efektywne. Wysiłek fizyczny oraz rozmowy o problemach, które są najzdrowszymi i najefektywniejszymi sposobami rozładowywania emocji są stosowane przez uczniów najrzadziej. 

3. Czynnikiem ryzyka wśród uczniów LO jest duża liczba osób z trudnościami z skupieniem uwagi, systematycznym uczeniu się, brakiem motywacji do nauki. 

4. Czynnikiem ryzyka jest stałe uczucie stresu i napięcia odczuwane przez około połowę uczniów.

5. Czynnikiem ryzyka jest częste korzystanie ze środków masowego przekazu przez dzieci i młodzież. Ponadto nauczyciele zwrócili uwagę, że jest to największy problem występujący wśród uczniów.

6. Czynnikiem ryzyka jest zbyt małe zgranie zespołu klasowego.

7. Czynnikiem ryzyka, który występuje w naszej szkole jest palenie papierosów
   i spożywanie alkoholu w szczególności w liceum. 

IV. Główne kierunki oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych

 

W bieżącym roku szkolnym najważniejsze działania w pracy wychowawczej i profilaktycznej są ukierunkowane na:

 

1. Rozwijanie umiejętności uczniów w zakresie rozpoznawania swoich emocji i rozładowywania ich w bezpieczny dla siebie i innych sposób. Zwrócić szczególną uwagę na szkodliwość tłumienia emocji i konsekwencji nierozładowywania ich.

2. Rozwijanie umiejętności regulacji napięcia emocjonalnego, radzenia sobie ze stresem.

3. Rozwijanie umiejętności zarządzania własnym czasem i organizacji pracy własnej.

4. Integracja zespołów klasowych, dbanie o dobre relacje rówieśnicze, wzrost poczucia przynależności do zespołu klasowego. Zapobieganie wykluczeniu społecznemu.

5. Psychoedukację dot. szkodliwości palenia papierosów i picia alkoholu.

6. Rozwijanie wśród uczniów postaw prozdrowotnych. Kształtowanie zachowań służących zdrowiu, rozwijanie sprawności fizycznej i nawyku aktywności ruchowej, nauka udzielania pierwszej pomocy.

7. Wzmacniać poczucie kompetencji uczniów, zachęcać do podejmowania działań, w celu wzmocnienia poczucia sprawstwa i zaradności.

8. Rozwijanie umiejętności dzielenia się swoimi problemami z rodziną i przyjaciółmi.

9. Wsparcie emocjonalne uczniów w trudnych dla nich chwilach udzielane przez całe grono pedagogiczne, a w szczególności przez specjalistów szkolnych. 

10. Rozwijanie umiejętności koncentracji uwagi, zachęcanie do systematycznego uczenia się, motywowanie do nauki.

11. Zachęcanie do działań charytatywnych na rzecz innych, w celu zwiększania empatii
    i wzmacniania czynników chroniących. 

12. Podnoszenie jakości edukacji włączającej  i  umiejętności pracy z  zespołem zróżnicowanym.

13. Budowanie samooceny – umiejętność określenia swoich dobrych i słabych stron, akceptacja lub wzmocnienie słabych stron i utrwalanie mocnych stron.

14.  Kształtowania postaw społecznych i patriotycznych, odpowiedzialności za  region i ojczyznę. Edukacja dla bezpieczeństwa i proobronna. 

15. Wspomaganie wychowawczej roli rodziny poprzez pomoc w kształtowaniu u wychowanków
    i uczniów stałych sprawności w czynieniu dobra.

16. Praca z uczniem z doświadczeniem migracyjnym, w tym w zakresie nauczania języka polskiego jako języka obcego.

17.  Podniesienie jakości współpracy rodzic-nauczyciel.

18. Działania edukacyjne dot. utrzymywania balansu pomiędzy przebywaniem w świecie wirtualnym i realnym, profilaktyka dot. korzystania z urządzeń multimedialnych.

19.  Wspieranie rozwoju umiejętności cyfrowych uczniów i nauczycieli, ze szczególnym uwzględnieniem bezpiecznego poruszania się w sieci oraz krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie. Poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli narzędzi
    i materiałów dostępnych w sieci, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji, korzystanie z zasobów Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.

20. Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz poprzez pogłębianie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.

21. Przeciwdziałanie przemocy, agresji.

22. Przeciwdziałanie pojawianiu się zachowań ryzykownych.

23. Troska o szeroko pojęte bezpieczeństwo podopiecznych, nauczycieli i rodziców.

24. Wspieranie rozwoju umiejętności zawodowych oraz umiejętności uczenia się przez całe życie.

 

V. Strategie i cele wychowawczo- profilaktyczne szkoły

Powyższy punkt znajduje się w załączniku nr 1.

 

VI. Plan działań wychowawczo- profilaktycznych zawierający tradycje szkolne

 

Podstawą realizacji przedstawionych powyżej celów i zadań jest opracowywany przez zespół wychowawców szczegółowy plan pracy na dany rok szkolny. Postawione cele i zadania realizowane są w różnej formie, np.:

• osobisty przykład nauczycieli i innych pracowników szkoły;

• planowane godziny z wychowawcą;

• treści wychowawcze zawarte i rozwijane na każdej jednostce lekcyjnej w oparciu o programy nauczania;

• szeroki wachlarz zajęć pozalekcyjnych;

• podejmowanie inicjatyw społecznych, kulturalnych i sportowych;

• tworzenie i realizowanie projektów wspierających rozwój relacji podmiotowych w środowisku szkolnym;

• pielęgnowanie kontaktów ze środowiskiem lokalnym.

• założeniem szkoły jest, iż wszelkie jej działania wychowawcze i dydaktyczne mają na celu szeroko rozumianą profilaktykę.

     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6. Zasady ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego

 

Ewaluacja programu polega na systematycznym gromadzeniu informacji na temat prowadzonych działań, w celu ich modyfikacji i podnoszenia skuteczności programu wychowawczo-profilaktycznego. Ewaluacja przeprowadzana będzie poprzez:

1. obserwację zachowań uczniów i zachodzących w tym zakresie zmian,

2. analizę dokumentacji,

3. przeprowadzanie ankiet, kwestionariuszy wśród uczniów, rodziców i nauczycieli,

4. rozmowy z rodzicami,

5. wymianę spostrzeżeń w zespołach wychowawców i nauczycieli,

6. według analizy przypadków.

 

Ewaluacja programu przeprowadzana będzie po okresie, na który został utworzony przez zespół ds. ewaluacji programu wychowawczo-profilaktycznego powołany przez dyrektora. Zadaniem Zespołu jest opracowanie planu ewaluacji, organizacja badań oraz opracowanie wyników. Z wynikami prac zespołu w formie raportu ewaluacyjnego zostanie zapoznana Rada Pedagogiczna.

 

VII. Załączniki

 

Załącznik nr 1

Strategie i cele wychowawczo-profilaktyczne szkoły.